Χάλκινη υδρία – έπαθλο
Χάλκινη ενεπίγραφη υδρία (κάλπις), αττικού εργαστηρίου. Ανήκει στον απλό τύπο των χάλκινων υδριών χωρίς διακόσμηση. Στην οριζόντια στεφάνη του χείλους φέρει στικτή επιγραφή σε ιωνικό αλφάβητο: «Ἀθεναῖοι ἆθλ<ο>α (ἐ)πί τοῖς ἐμ τοι πολέμοι», ενώ στην κάτω επιφάνεια του ποδιού υπάρχει χαραγμένο ένα πιθανό συμπίλημα «ΔΕ» (=δημόσιον).
Η επιγραφή μαρτυρεί πως η συγκεκριμένη υδρία δόθηκε ως έπαθλο στα Επιτάφια, τα οποία ήταν αθλητικοί και μουσικοί αγώνες, που θέσπισαν οι Αθηναίοι, πιθανώς το 479 π.Χ. (Διόδωρος Σικελιώτης ΙΧ.33.3), προκειμένου να τιμήσουν σαν ήρωες, κατά τα ομηρικά πρότυπα, τους νεκρούς των Περσικών Πολέμων. Έχουν σωθεί δύο ακόμη χάλκινοι λέβητες ως έπαθλα αυτών των αγώνων από την Αττική με πανομοιότυπη επιγραφή.
- Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, αρ. ευρ. ΜΘ 5243α
- 450 – 425 π.Χ.
- Ύψ. 0,345 μ. Μέγ. διάμ. σώματος 0,27 μ. Διάμ. χείλους 0,15 μ.
- Χαλκός
- Προέλευση: Θεσσαλονίκη, Καραμπουρνάκι (1954)
Βιβλιογραφία
- Amandry, P. (1971). Collection P. Canellopoulos I, BCH 95, pp. 607-609, fig 12.
- Βοκοτοπούλου, I. (1987). Η υδρία της Αίνειας, στο Αμητός. Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Μ. Ανδρόνικο, τ. Ι, (σσ. 160, 165, 167, πίν. 24.2). Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
- Θεσσαλονίκη. Από τα προϊστορικά μέχρι τα χριστιανικά χρόνια. Οδηγός της έκθεσης, (1986). σσ.18,83, εικ.2, Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, Αθήνα: Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων.
- Κεφαλίδου, E. (1996). Νικητής. Εικονογραφική μελέτη του αρχαίου ελληνικού αθλητισμού, σσ. 116, αρ. 21, Θεσσαλονίκη : Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
- Πέτσας, Φ. (1969). Χρονικά Αρχαιολογικά 1966-1967, Μακεδονικά 9, σσ, 135, πίν. 14α-β. doi: 10.12681/makedonika.1042.
- SEG 28:3.
- SEG 33:58.
- SEG 39:631.
- Sowder-Koch, Α. (2015). Far from Fountain: Inscriptions on Bronze Hydriai and the Uses of Water Jars in Ancient Greece, BABesch 90, pp. 13-42, esp. 20, 30, no. 1.23.
- Τιβέριος, M. (1987). Όστρακα από το Καραμπουρνάκι, ΑΕΜΘ 1, σσ. 253-254.
- Tόλια-Χριστάκου, M. (2020). H μνήμη των Περσικών πολέμων, στο Μ. Λαγογιάννη-Γεωργακαράκου, Οι μεγάλες Νίκες. Στα όρια του μύθου και της ιστορίας, Κατάλογος έκθεσης, (σσ. 224-226, εικ. 4α-β). Αθήνα: Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.
- Vanderpool, E. (1969). Three Prize Vases, ΑΔ 24, Μελέτες, 1-5.
- Kyle, D.G. (1987). Athletics in Ancient Athens, pp. 41-45. Leiden: E.J. Brill.
- Parker, R. (2006). Polytheism and Society at Athens, pp. 469-470. Oxford ; New York: Oxford University Press.
Ειδικά για τη γιορτή των Επιταφίων, βλ. ακόμη:
