Αττική μελανόμορφη πυξίδα (κοσμηματοθήκη) με παράσταση αρματοδρομίας

Γύρω από το σώμα του αγγείου επτά τέθριππα τρέχουν με ορμή προς τα δεξιά. Οι ηνίοχοί τους φορούν το τυπικό ένδυμα των ηνιόχων –ποδήρη χιτώνα που αποδίδεται με λευκό χρώμα– και εικονίζονται σκυμμένοι προς τα εμπρός παροτρύνοντας τα άλογά τους με τα ηνία και το κέντρον (μαστίγιο) να εντείνουν τον αγώνα τους. Η προσπάθεια των αλόγων, που βρίσκονται σε πλήρη καλπασμό με τα μπροστινά πόδια στον αέρα, είναι εμφανής από τους τεντωμένους λαιμούς τους, τις χαίτες που ανεμίζουν και το μισάνοικτο στόμα τους.

Το αγώνισμα της αρματοδρομίας ήταν από τα δυσκολότερα και δαπανηρότερα αθλήματα των αγώνων, αλλά και από τα πιο επικίνδυνα, καθώς τα ατυχήματα ήταν συχνά. Ένα τέτοιο ατύχημα εικονίζεται και εδώ: το όγδοο στη σειρά τέθριππο έχει ανατραπεί παρασύροντας τον άτυχο ηνίοχο στο έδαφος. Τα διαλυμένα και σπασμένα μέρη του άρματος έχουν διασκορπιστεί στο έδαφος, ενώ τα άλογα τρομαγμένα έχουν στραφεί προς την αντίθετη κατεύθυνση.

speak icon
  • Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, αρ. ευρ. Α 18577 (Ε 1434)
  • Περ. 500 – 480 π.Χ.
  • Ύψ. (με το πώμα) 0,083 μ. Διάμ. χείλους 0,072 μ. Διάμ. βάσης 0,088 μ.
  • Πηλός
  • Προέλευση: Άγνωστη (Συλλογή Εμπεδοκλέους)
Βιβλιογραφία
  • Καλτσάς, Ν. (Επιμ.), (2004). Αγών. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο 15 Ιουλίου – 31 Οκτωβρίου 2004, Αθήνα: ΥΠΠΟΑ.
  • Τζάχου-Αλεξανδρή, Ο. (Επιμ.), (1989). Το Πνεύμα και το Σώμα. Οι Αθλητικοί Αγώνες στην Αρχαία Ελλάδα: κατάλογος έκθεσης, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο 15 Μαϊου 1989-15 Ιανουαρίου 1990, Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού / Ελληνικό Τμήμα I.C.O.M.
  • Vivliodetis, Ε. (2019). Corpus Vasorum Antiquorum. Greece, fasc. 15. Athens, National Archaeological Museum, fasc 8. Attic black- and red-figure pyxides, Athens: Academy of Athens.
  • Χαριτωνίδου, A. (1974). Δύο αδελφές μελανόμορφες πυξίδες του Ζωγράφου των Αθηνών, Α.Δ. 29, Α΄, Μελέται, σσ. 59-69.
music