Ο αγώνας δρόμου είναι το παλαιότερο και σπουδαιότερο αγώνισμα –μάλιστα, για τις 14 πρώτες Ολυμπιάδες ήταν το μοναδικό. Στην καθιέρωσή του συνέβαλε η καθημερινή επίδοση του ανθρώπου σε αυτή την φυσική άσκηση, αλλά και το γεγονός ότι δεν χρειαζόταν ειδικό χώρο ή εξοπλισμό. Ενδεικτικό της μεγάλης σημασίας του ήταν ότι οι ολυμπιάδες ονομάζονταν με το όνομα του νικητή στο στάδιο (σταδιονίκης).
Ο δρομέας ασκείται γυμνός, ανυπόδητος και αλειμμένος με λάδι.
Τα δρομικά αγωνίσματα των αρχαίων ολυμπιακών αγώνων ήταν:
1. Δρόμος ή Στάδιο: Δρόμος ταχύτητας ενός σταδίου, δηλαδή 192,28 μέτρων. Ήταν και ένα από τα πέντε αγωνίσματα του πεντάθλου.
2. Δίαυλος: Δρόμος ταχύτητας δύο σταδίων, δηλαδή 384,56 μέτρων.
3. Δόλιχος: Αγώνας δρόμου αντοχής, 24 σταδίων, δηλαδή 4.614,62 μέτρων. Σχετίζεται με τους ολυμπιακούς σπονδοφόρους, τους κήρυκες της Ιερής Εκεχειρίας, ή με τους ημεροδρόμους ή δρομοκήρυκες, που διέτρεχαν τη χώρα μεταδίδοντας αγγελίες ή μηνύματα.
4. Οπλίτης δρόμος: Πολεμικό αγώνισμα δρόμου οπλιτών. Οι δρομείς έτρεχαν κρατώντας όπλον, δηλαδή ασπίδα. Ήταν το αγώνισμα που «έκλεινε» τους αγώνες, καθώς τελούνταν τελευταίο, το απόγευμα της τέταρτης μέρας. Σύμφωνα με τον Παυσανία, στον ναό του Δία ή στο Ηραίο, φυλάσσονταν 25 όμοιες ασπίδες που δίνονταν στους οπλιτοδρόμους, ώστε να αγωνίζονται ισότιμα.
Και στις δύο όψεις του αγγείου απεικονίζονται τρεις γυμνοί νέοι που τρέχουν, πλαισιωμένοι από δύο θεατές ή κριτές. Ο έντονος διασκελισμός των αθλητών, η κλίση των σωμάτων τους προς τα εμπρός και το μεγάλο άνοιγμα των χεριών τους υποδηλώνουν ότι αγωνίζονται στο στάδιο, τον κατεξοχήν δρόμο ταχύτητας.
Στο μετάλλιο στο κέντρο της κύλικας απεικονίζεται γυμνός αθλητής να τρέχει προς τα δεξιά στρέφοντας το κεφάλι προς τα πίσω. Ο μεγάλος διασκελισμός της μορφής και η δυναμική κίνηση των χεριών υποδηλώνουν συμμετοχή σε αγώνα ταχύτητας, στάδιο ή δίαυλο.
Ακέραιος αττικός μελανόμορφος ψευδοπαναθηναϊκός αμφορέας με παράσταση δολίχου δρόμου. Στη μια όψη, απεικονίζεται η Αθηνά Πρόμαχος με λοφιοφόρο κράνος, δόρυ και ασπίδα με έμβλημα δύο δελφινιών.
Στήλη στην οποία παριστάνεται ένας γυμνός νέος οπλιτοδρόμος με αττικό κράνος να τρέχει προς τα δεξιά, με λυγισμένα τα γόνατα και φέρνοντας τα δυο του χέρια στο στήθος.