Οι πρώτες 14 Ολυμπιάδες είχαν μόνο ένα αγώνισμα, το στάδιο, που ήταν αγώνας δρόμου μήκους 192,28 μέτρων. Στο πέρασμα των αιώνων το ολυμπιακό πρόγραμμα εμπλουτιζόταν και στην τελική του μορφή έφτασε να περιλαμβάνει 16 αγωνίσματα. Σε αυτά συμμετείχαν μόνο Έλληνες άνδρες, γεννημένοι ελεύθεροι, από ελεύθερους γονείς.

Κάθε αγώνισμα είχε τους δικούς του κανόνες. Υπήρχαν ωστόσο και κοινοί κανόνες, όπως η υπακοή στις εντολές, η έγκαιρη άφιξη και η απαγόρευση της δωροδοκίας.

Την ευθύνη της οργάνωσης, της κρίσης των αγώνων και της τήρησης των κανονισμών είχαν οι ελλανοδίκες, αμερόληπτοι, αδέκαστοι και ανεπηρέαστοι κριτές. Κληρώνονταν από τους Ηλείους και είχαν ευρύτατες αρμοδιότητες. Για την άσκηση των καθηκόντων τους είχαν στη διάθεσή τους αστυνομική δύναμη από ραβδούχους ή μαστιγοφόρους με επικεφαλής τον αλυτάρχη.